Jest to jedna z najstarszych wsi na terenie gminy Zgierz. I nawet nie dlatego, że w 1938 roku znaleziono tu ślady działalności ludzkiej w mezolicie i we wczesnej epoce brązu. O jej „dawności” świadczy przede wszystkim fakt, iż we wczesnym średniowieczu, razem z Łagiewnikami, Skotniki były wsią służebną. Służebną to znaczy, że pełniła określone powinności na rzecz jakiegoś dworu. Był to najprawdopodobniej zgierski gródek. Rodzaj powinności jest oczywisty – hodowla bydła. Staropolskie określenie tegoż, to właśnie „skot”; do dziś używane w większości słowiańskich języków. Określenie „skotniki” odnosiło się do dzisiejszych pastuchów czy pasterzy. I taki jest najprawdopodobniejszy początek naszej bohaterki. Pierwsze zapisane jej nazwy to właśnie „SCOTHNIKI” i „SCOTNIKI”. Od tej nazwy wzięli nawet nazwisko właściciele – 1576r wymieniany jest Stachnik Scotniczski, a wieś liczyła trzy i pół łanu, posiadała karczmę, młyn i 13 osad.

W połowie XVII wieku dobra łagiewnickie, a więc i Skotniki należały do podsędka łęczyckiego Jerzego Bełdowskiego. W końcu XVIII w. był już własnością Karnkowskich. Na początku następnego wieku w księgach parafii zgierskiej (bo do niej wieś od początku należała) pojawiają się informacje o Budach Skotnickich. Określenie budy w tym czasie przynależne było do nowo zagospodarowywanych terenów. A tak właśnie było. W spisach wiejskich pojawia się też określenie Skotniki „małe” i Skotniki „większe”. Te pierwsze liczyły 6 domów i 67 mieszkańców, a drugie 36 domów i 227 mieszkańców.

Najprawdopodobniej duża ich część znalazła zatrudnienie w rozwijającym się wtedy błyskawicznie Zgierzu. Na najstarszych mapach z tego okresu widzimy z kolei Skotniki Małe oraz Kolonię Skotnicką. W latach po uwłaszczeniu na mapach występują natomiast Skotniki Małe i Skotniki Duże.

Dziesięć lat później Skotniki wieś i osada młyńska liczy 10 domów 134 mieszkańców i 165 mórg; młyn to jeden dom i 8 mieszkańców. Znajdowało się tu także 27 mórg ziemi dworskiej. Skotnicka kolonia włościańska liczyła 39 domów, 369 mieszkańców i 313 mórg. Wchodząca w jej skład karczma to dwa domy i 4 mieszkańców oraz dodatkowo 2 morgi ziemi dworskiej. W okresie międzywojennym obok Skotnik notowana była także kolonia Skotnica.

Na dzisiejszych mapach występują tylko jedne Skotniki, natomiast w oficjalnych spisach nazw jeszcze w 1974 r. występowały Skotniki Kolonia i Stare Skotniki. Obecnie wieś sołecka Skotniki „posiada” integralną część o nazwie Skotniki Kolonia.

Na koniec chciałbym jeszcze wrócić do młyna. Od roku 1576 r do 1889 r. dokonany spis brzmi „... wieś i osada młyńska nad rzeką Bzurą” (!). Jest to chyba oczywisty błąd. Być może młyn ten położony był nad Czarniawką. Pamiętajmy, że teren obecnych Łagiewnik Starych i Nowych to najprawdopodobniej też teren dawnych Skotnik. Wtedy lokalizacja młyna byłaby bardziej jasna. Ale może się mylę. Może ktoś uzupełni te informacje? Bardzo proszę.

Publikacje Macieja Wierzbowskiego.

Wszelkie prawa zastrzeżone.