|
Na terenie Gminy Zgierskiej znajduje się wiele ciekawych przyrodniczo miejsc. Pierwsze miejsce zajmują rezerwaty przyrody. Rezerwaty nie znajdują się formalnie na terenie wsi. Dlatego opiszę je w tym miejscu. Ponieważ największą powierzchnię zajmują lasy grotnicko-lućmierskie, od nich zacznę.
Największy w województwie łódzkim rezerwat to Dąbrowa Grotnicka. Należy do Leśnictwa Zimna Woda w Nadleśnictwie Grotniki. Utworzony został w 1990 roku. Powierzchnia jego wynosi 100,47 ha; jest największy w województwie łódzkim. Stanowi go najcenniejszy fragment lasów grotnicko-lućmierskich, porośnięty zanikającą w krajobrazie polskich lasów ciepłolubną dąbrową (dąb mieszaniec i dąb bezszypułkowy). Dębom towarzyszy sosna zwyczajna i brzoza brodawkowata. Nieco inny charakter ma część rezerwatu o charakterze grądu - dęby, sztucznie wprowadzona sosna, grab, brzoza brodawkowata oraz lipa drobnolistna. W runie leśnym występują rzadkie i chronione rośliny, jak np. pięciornik biały, miodownik melisowaty, ciemiężyk białokwiatowy, wawrzynek wilczełyko, lilia złotogłów, orlik pospolity, naparstnica zwyczajna czy dzwonecznik wonny.
Rezerwat Grądy nad Moszczenicą. Powołany w 1994 r. rezerwat znajduje się w kompleksie lasu szczawińskiego (Leśnictwo Szczawin, Nadleśnictwo Grotniki). Położony jest wzdłuż lewego brzegu Moszczenicy, na południe od Kęblin. Na powierzchni 42,1 ha znajduje się wiele cennych gatunków drzew: dąb szypułkowy, klon, grab, jawor i jodła. Stanowisko tej ostatniej, to jeden z punktów wyznaczających północną granicę jej zasięgu. Bardzo ciekawe jest runo - wczesnowiosenne: zawilec gajowy, zawilec żółty, przylaszczka, kokorycz pełna, fiołek leśny i groszek wiosenny. Po ulistnieniu drzew (i zacienieniu dna lasu) runo wiosenne zanika i jego miejsce zajmuje runo letnie - konwalia majowa, prosownica rozpierzchła, podagrycznik pospolity oraz nerecznica samcza (paproć).
W południowej i środkowej części rezerwatu dominuje bór sosnowo-dębowy. W runie dominuje borówka czarna i brusznica, orlica pospolita, pszeniec zwyczajny. Oprócz widłaka goździstego można spotkać (jedyne stanowisko w województwie łódzkim) widłaka spłaszczonego.
Rezerwat Grądy nad Lindą. Powierzchnia rezerwatu wynosi 56 ha, z czego na lasy przypada 53 ha; pozostałą część zajmują drogi i zarastające torfowisko. Leży on na terenie Nadleśnictwa Grotniki, w południowej części uroczyska Lućmierz. Odległość do najbliższej stacji kolejowej (Jedlicze Łódzkie) wynosi niespełna 1 km, zaś do stacji Grotniki - 1,5 km. Położony jest w narożniku dużego kompleksu lasów i z dwu stron graniczy z gruntami miasta Zgierza, o czym wie bardzo mało zgierzan.
|
Południową granicę rezerwatu stanowi prawie 2. km odcinek rzeki Lindy. Najwyższy punkt w rezerwacie znajduje się w jego południowo-wschodniej części, na wysokości 196 m n.p.m., najniżej zaś położone miejsce to dolina Lindy na zachodniej granicy rezerwatu, na wysokości 165 m n.p.m. U północnego podnóża wzgórza „196" istnieje kompleks źródeł i wysięków wody. Składa się on z basenu torfowiskowego z licznymi drobnymi wysiękami oraz z trzech nisz źródliskowych. Tworzący się tu niewielki strumień jest dopływem Lindy.
W rezerwacie, w równowadze z warunkami ekologicznymi, rozwijają się różnorodne fitocenozy leśne, zaroślowe, torfowiskowe i źródliskowe. Cenny i godny ochrony jest cały system hydrologiczny: torfowisko, strumień, baseny źródliskowe i odcinek Lindy o charakterze wyżynnym oraz towarzysząca temu systemowi szata roślinna. Na obszarze rezerwatu wyróżniono kilka zbiorowisk leśnych, z których najważniejszą rolę spełniają nadrzeczny łęg jesionowo-olszowy i grąd. W łęgu rosną m.in. bluszcz (pnący się na kilku drzewach), wawrzynek wilczełyko, kokoryczka okółkowa, storczyki i wiele innych. Największe powierzchnie w rezerwacie zajmują zbiorowiska grądowe: grąd niski, typowy i wysoki. Zajmujący najżyźniejsze i najbardziej wilgotne siedliska - grąd niski -rozwinął się w pobliżu cieków, zwykle w sąsiedztwie z łęgiem. Najcenniejsze fitocenozy grądu typowego posiadają drzewostan w wieku do 140 lat. Poza dominującym dębem szypułkowym, występują: grab, jawor, lipa, świerk, klon, a sporadycznie jodła (pozostałość większego dawniej stanowiska) i inne. Wiosną, zanim bujny rozwój liści drzew i krzewów ograniczy dopływ światła do dna lasu, odnajdziemy tu liczne kwitnące rośliny grądowe: fiołki, przylaszczkę, zawilca, groszek wiosenny i wiele innych. Grąd wysoki zajmuje nieznaczne powierzchnie w rejonie pagórka „196". Tu, w przejrzystym lesie dębowym, występują m.in. konwalia majowa, pszeniec gajowy, miodownik melisowaty i groszek czerniejący. W rezerwacie Grądy nad Lindą rośnie kilka okazałych drzew. Są to głównie dęby szypułkowe, a także sosny (w tym sosny kołnierzykowate). Najokazalsze dęby mierzą w obwodzie ponad 3 m.
Rezerwat Ciosny. Z całym szacunkiem dla przyrodników, nazwa tego rezerwatu jest pewnym nieporozumieniem. Leży on bowiem na terenie wsi Rosanów. To najmniejszy rezerwat (2,5 ha). Jest ogrodzony i obejmuje unikatowe w naszych okolicach skupienie jałowców porastających śródlądowe wydmy (podobno aż 8000!). W runie trawy - szczotlicha siwa, sporek wiosenny i mszaki. Zwiedzanie tego rezerwatu możliwe jest tylko za zgodą Nadleśnictwa, ale klucze są także podobno w Urzędzie Gminy. Ostatnio przyrodnicy mają problem. Czeremcha amerykańska zarasta nasz rezerwat. Niekorzystnie wpływa na glebę, tworząc słodką próchnicę.
|
Mimo, że są na terenie gminy wzniesienia, to nie wchodzą one w skład Parku Krajobrazowego. Niewielki skrawek naszej gminy obejmuje otulina Parku, której granica biegnie drogą ze Zgierza do Strykowa i tylko „kawałek" Skotnik do niej należy. Jest to łącznie 42,5 ha, co stanowi niecały jeden procent (0,3) powierzchni całego Parku.
Jest też na terenie gminy kilka miejsc, które w najbliższym czasie powinny stać się rezerwatami, a przynajmniej miejscami pod szczególnym nadzorem.
Źródła Ciosenki koło Rosanowa. To jeden z najcenniejszych, spośród dotychczas nie chronionych obiektów przyrodniczych na terenie gminy. Obejmuje on obszar źródliskowy oraz górny odcinek rzeczki, płynącej przez lasy.
Dolina Czerniawki koło Smardzewa. Jest to piękny zespół przyrodniczo-krajobrazowy. Charakterystyczna dla Krawędzi Wyżyny Łódzkiej meandrująca rzeczka, głęboko wcięta dolina oraz urozmaicona rzeźba stoków doliny. Propozycja ochrony obejmuje jednokilometrowy fragment doliny Czerniawki w jej górnym odcinku, między Łagiewnikami Nowymi a Glinnikiem, o łącznej powierzchni około 10 ha. Jest to krajobraz godny utrzymania w niezmienionym stanie. Ten teren nie ma jednak szczęścia. Liczne zagrożenia wynikają z zabudowy, grodzenia działek „do rzeki" i zaśmiecania. W ostatnim czasie w rejonie Łagiewnik Nowych pojawiła się „moda" na zasypywanie dolinki. To już nie zagrożenie, to niszczenie przyrody
Dolina Czerniawki koło Białej. Propozycja obejmuje niespełna jednokilometrowy fragment doliny Czerniawki w jej dolnym biegu, między Białą a Swobodą. Jest to część zalesionej doliny małej rzeczki z rozległym basenem źródliskowym.
Dolina Lindy. Odcinek Lindy od mostu na rzece w Grotnikach (przy kąpielisku), do następnego mostu należy, obok dwóch istniejących już rezerwatów (Dąbrowa Grotnicka i Grądy nad Lindą), do najcenniejszych obiektów przyrodniczo-leśnych w lasach lućmiersko-grotnickich. Jest to fragment naturalnej, głęboko wciętej doliny rzecznej z licznymi meandrami.
Źródła tzw. Cieku Szkolnego pod Dzierżązną. Źródła te znajdują się na wschodnim skraju miejscowości Ciosny (dawne Ciosny Sady). Miejsce to, obok walorów przyrodniczych, stanowi ostoję faunistyczną, zapewniającą pożywienie, wodę i schronienie wielu gatunkom ptaków i ssaków.
Na terenie gminy znajduje się także wiele pomników przyrody. O nich będzie informacja w tekście opisującym poszczególne wsie.
Z książki Macieja Wierzbowskiego Korzenie Gminy Zgierz
przepisali uczniowie klasy V 6 kwietnia 2005r. na godzinie wychowawczej.
|
Wszelkie prawa zastrzeżone. |