Glinnik

W 1333 r. Władysław, książe dobrzyński i łęczycki, dał Henrykowi, bratu Bartona dwa łany w Zegrzanach (teren dzisiejszego Zgierza). W zamian otrzymał połowę Glinnika (Glinniki). Jest to jedyna informacja o najstarszych dziejach tej wsi. Na początku XVI w. Glinnik (Glynnyk) wchodził w skład parafii szczawińskiej. Wymieniony jest wraz ze Smardzewem oraz Szeligami i Czaczkami. Pisze ówczesny autor, że wszystkie te miejscowości były opustoszałe (deserta). Szczęście było przy Glinniku (i Smardzewie), te dwie miejscowości istnieją do dziś. O dwu pozostałych ślad zaginął.

Następne informacje to dopiero początek XIX w. Rządowa wieś Glinnik leżała w woj. Mazowieckiem, obwodzie Rawskim i powiecie Brzezińskim. Parafia ta sama w Szczawinie. Wieś liczyła 20 domów i 226 mieszkańców. Wtedy też powstał najprawdopodobniej dzisiejszy dwór i park przy nim. Niektórzy autorzy przypuszczają, że sam park jest o wiele wcześniejszy i pochodzi z przełomu XVII i XVIIIw.

115 lat temu przedstawiono taki mniej więcej opis Glinnika.

Wieś i folwark, pow. brzeziński, gm. Dobra, par. Szczawin. Leży na lewo od drogi bitej ze Zgierza do Strykowa. Liczy 15 domów i 130 mieszkańców. Ziemi włościańskiej 106 mórg, folwarcznej 173 morgi. Dobra Glinnik lit. ABC składają się z folwarków Glinnik i Smoleńsk, tudzież wsi niżej wymienionych.

  • Wieś Glinnik osad 10,
  • wieś Marcynów osad 9, gruntu 82 morgi,
  • wieś Palestyna osad 3, gruntu mórg 74,
  • wieś Wołyń osad 5, gruntu 141mórg,
  • wieś Podole osad 12, gruntu 172 morgi,
  • wieś Ukraina osad 6, gruntu 180 mórg,
  • wieś Samotnik osad 2, gruntu 64 morgi,
  • wieś Józefów osad 14, gruntu 180 mórg,
  • wieś Siedliska osad 15, gruntu 188 mórg,
  • wieś Czaplinek osad 14, gruntu 208 mórg,
  • wieś Janów osad 9, gruntu 123 morgi.

Od Brzezin wiorst 20 od Zgierza 6. Rozległość obu folwarków wynosi 207 mórg. Budynków murowanych 5, drewnianych 14, młyn wodny. Rzeczka Czarnówka (!) przepływa i formuje staw i sadzawki, pokłady marglu.

Uff! Ładny był początek. Co prawda nie zgadza się sumowanie niektórych „osad i mórg” - czytaj teraz „domów i hektarów”, ale nie będziemy się o drobiazgi spierać, tym bardziej, że majątek ten dość szybko uległ rozdrobnieniu. I np. W okresie międzywojennym „właściciel ziemski” Glinnika – Józef Richter posiadał tylko 54 ha.

W skład dzisiejszego sołectwa wchodzą tylko 4 wsie (nie licząc samego Glinnika). Można powiedzieć, że to dalekie echo tego ogromnego majątku.

Dzisiejsi udziałowcy sołectwa to:

  • Palestyna - w 1886r. posiadała „szkołę początkową ogólną”, 4 domy 20 mieszkańców i 74 morgi ziemi ziemi włościańskiej;
  • Samotnik - w 1889 r.- wieś włościańska z 2 domami, 10 mieszkańcami i 64 morgami;
  • Siedlisko - w 1889 r.- 10 domów, 60 mieszkańców 15 osad(?), i 188 mórg,
  • Wołyń, który w 1893r. miał 5 domów, 60 mieszkańców i 141 mórg.

Przy opisie tej ostatniej wsi znajduje się następująca uwaga: „Jest to świeżego pochodzenia wieś. W tejże gminie znajdują się w pobliżu wsi: Podole i Ukraina”.

Szanowni PT Czytelnicy. A może ktoś z Państwa wie dlaczego w drugiej połowie XIX w. pojawiły się te nazwy? Kto je wymyślił? Czekam na informację. (Muzeum Miasta Zgierza tel. 16-37-92).


Artykuł Macieja Wierzbowskiego
z miesięcznika Na Ziemi Zgierskiej
przepisał Damian Bartczak

Publikacje Macieja Wierzbowskiego.

Wszelkie prawa zastrzeżone.