Jesteśmy dopiero przy trzeciej literze alfabetu, a już narodziło się trochę problemów natury metodologiczno - ortograficznej. Korzystając z okazji iż temat aktualnie omawianego sołectwa nie ma zbyt wiele informacji, pozwolę sobie w dalszej części zwrócić Państwa uwagę na te właśnie problemy.

Czaplinek - jedna z młodszych wsi w naszej gminie. Nie występuje w spisie miejscowości ani na mapach z I poł. XIXw. Około roku 1870 wieś Czaplinek leżała w powiecie brzezińskim w gminie i parafii Dobra, liczyła 11 domów, a wtedy i później wchodziła w skład klucza Glinnik.

W skład sołectwa wchodzi jeszcze Marcjanka i Podole. Obie wsie pojawiają się dopiero w I poł. XIXw. Marcyanów (!) liczył 6 domów, 57 mieszkańców i 82 morgi powierzchni włościańskiej. Podole - liczyło 6 domów 39 mieszkańców i 172 morgi ziemi włościańskiej. Obie wsie wchodziły w skład klucza Glinnik.

Najprawdopodobniej wsie te (zresztą jak wiele innych) powstały w ramach uwłaszczenia popowstaniowego (1863r.).

Teraz chciałbym podzielić się z Państwem kilkoma wspomnianymi na początku uwagami. Chodzi o nazewnictwo na współczesnych mapach i planach. Nazewnictwo tzw. obiektów fizjograficznych czyli ludzkim językiem mówiąc głównie rzeczek i strumieni. Pomieszanie z poplątaniem jest w tej materii okrutne.

Za podstawę należy chyba wziąć najbardziej aktualny „Spis urzędowych nazw miejscowości i obiektów fizjograficznych województwa łódzkiego” wydany przez wydział Organizacyjno - Prawny urzędu miasta Łodzi we wrześniu 1988r. Występuje tam rzeczka Czerniawka. Początek bierze z łagiewnickich łąk płynie przez Smardzew, Glinnik i Szczawin, by za Białą wpaść do ...ale o tym za chwilę. Na współczesnych (wydanych w latach 90.) mapach turystycznych i tzw. sztabówkach nosi ona najczęściej nazwę Czarnawka. W broszurze „Okolice Łodzi” wydanej przez PTTK w 1988r. nosi nazwę Czarniawki. Najstarsze (jeszcze z w. XIX) plany i opisy wymieniają nazwę Czarnówka.

Jeszcze dziwniej jest z rzeczką której nazwa brzmi Dzierżązna. Wypływa ona z miejskiego lasu w Zgierzu płynie przez Dąbrówkę, a właściwie Dąbrówki w rejonie Dzierżązny (wsi) przyjmuje lewobrzeżny dopływ (chyba Ciosenkę) i na wysokości Swobody wpada... a właśnie - Dzierżązna wpada do Czerniawki czy Czerniawka do Dzierżązny. Następnie te połączone strugi wpadają do Moszczenicy. Otóż na ogół na wszystkich mapach rzeczka ta nazywa się jak już wspomniałem Dzierżązna. Wojskowe Zakłady Kartograficzne na mapie topograficzno - turystycznej wydanej w 1993r. w skali 1: 50 000 nazywały ją Malina ale na tej samej mapie przy tej samej rzeczce kilka centymetrów (na mapie) za szosą Zgierz - Piątek figuruje stara nazwa tzn. Dzierżązna.

Historia nazwy tej Malino - Dzierżązny jest bardzo ciekawa. Otóż najstarsza nazwa tej strugi (z końca VIIIw.) to Swinna. Malinką z kolei też nazywano strumyk wypływający z Proboszczewic i wpadający za obecnym ośrodkiem wypoczynkowym właśnie do Swinny alias Dzierżązny.

Żeby jeszcze bardziej poplątać to mapy topograficzne z lat 60. i 70. nazywają naszą rzeczkę Dzierżązna.

Szanowni Czytelnicy. Uprzedzam że w dalszych opisach pozostanę przy nazwach urzędowych ale bardzo proszę o dostarczanie wszystkich informacji dotyczących starych nazw miejscowych, topograficznych, czy jak teraz się ładnie mówi, fizjograficznych. One nie mają prawa zaginąć. To też nasza historia. Naszej gminy i naszej wsi.

Publikacje Macieja Wierzbowskiego.

Wszelkie prawa zastrzeżone.